Hamilcar
ch. 1
Ham.1.1
Hamilcar, Hannibalis filius, cognomine Barca, Karthaginiensis,
primo Poenico bello, sed temporibus extremis, admodum adulescentulus in Sicilia praeesse
coepit exercitii.
Ham.1.2
cum ante eius adventum et mari et
terra male res gererentur Karthaginiensium, ipse ubi
affuit, numquam hosti cessit neque locum nocendi
dedit, saepeque e contrario occasione data lacessivit
semperque superior discessit. quo facto, cum paene
omnia in Sicilia Poeni amisissent, ille Erycem sic
defendit, ut bellum eo loco gestum non videretur.
Ham.1.3
interim Karthaginienses classe apud insulas Aegates
a C. Lutatio, consule Romanorum, superati statuerunt
belli facere finem eamque rem arbitrio permiserunt
Hamilcaris. ille etsi flagrabat bellandi cupiditate,
tamen paci serviundum putavit, quod patriam exhaustam sumptibus diutius calamitates belli ferre non
Ham.1.4
posse intellegebat, sed ita ut statim mente agitaret,
si paulum modo res essent refectae, bellum renovare
Romanosque armis persequi, donicum aut virtute vicissent aut victi manus dedissent.
Ham.1.5
hoc consilio pacem
conciliavit, in quo tanta fuit ferocia, cum Catulus negaret bellum compositurum, nisi ille cum suis, qui
Erycem tenerent, armis relictis Sicilia decederent, ut
succumbente patria ipse periturum se potius dixerit,
quam cum tanto flagitio domum rediret: non enim
suae esse virtutis arma a patria accepta adversus
hostes adversariis tradere. huius pertinaciae cessit
Catulus.
ch. 2
Ham.2.1
At ille ut Karthaginem venit, multo aliter ac
sperarat rem publicam se habentem cognovit. namque diuturnitate
externi mali tantum exarsit intestinum bellum, ut numquam in pari periculo fuerit Karthago nisi cum deleta est.
Ham.2.2
primo mercennarii milites,
quibus adversus Romanos usi erant, desciverunt, quorum numerus erat viginti milium. ii totam abalienarunt Africam, ipsam Karthaginem oppugnarunt.
Ham.2.3
quibus malis adeo sunt Poeni perterriti, ut etiam auxilia ab
Romanis petierint; eaque impetrarunt. sed extremo,
cum prope iam ad desperationem pervenissent, Hamilcarem imperatorem fecerunt.
Ham.2.4
is non solum hostes a
muris Karthaginis removit, cum amplius centum milia
facta essent armatorum, sed etiam eo compulit, ut
locorum angustiis clausi plures fame quam ferro interirent. omnia oppida abalienata, in eis Uticam atque
Hipponem, valentissima totius Africae, restituit patriae.
Ham.2.5
neque eo fuit contentus, sed etiam fines imperii
propagavit, tota Africa tantum otium reddidit, ut
nullum in ea bellum videretur multis annis fuisse.
ch. 3
Ham.3.1
Rebus his ex sententia peractis fidenti animo
atque infesto Romanis, quo facilius causam bellandi
reperiret, effecit ut imperator cum exercitu in Hispaniam mitteretur, eoque secum duxit filium Hannibalem
annorum novem.
Ham.3.2
erat praeterea cum eo adulescens
illustris, formosus, Hasdrubal, quem nonnulli diligi
turpius, quam par erat, ab Hamilcare loquebantur
(non enim maledici tanto viro deesse poterant). quo
factum est ut a praefecto morum Hasdrubal cum eo
vetaretur esse. huic ille filiam suam in matrimonium
dedit, quod moribus eorum non poterat interdici socero genero.
Ham.3.3
de hoc ideo mentionem fecimus, quod
Hamilcare occiso ille exercitui praefuit resque magnas
gessit et princeps largitione vetustos pervertit mores
Karthaginiensium eiusdemque post mortem Hannibal
ab exercitu accepit imperium.
ch. 4
Ham.4.1
At Hamilcar, posteaquam mare transiit in Hispaniamque venit, magnas res secunda gessit fortuna:
maximas bellicosissimasque gentes subegit, equis, armis,
viris, pecunia totam locupletavit Africam.
Ham.4.2
hic cum in
Italiam bellum inferre meditaretur, nono anno postquam in Hispaniam venerat, in proelio pugnans adversus Vettones occisus est.
Ham.4.3
huius perpetuum odium
erga Romanos maxime concitasse videtur secundum
bellum Poenicum. namque Hannibal, filius eius, assiduis patris obtestationibus eo est perductus, ut interire
quam Romanos non experiri mallet.
